11 Nisan 2012 Çarşamba

Dünya halkları, hepiniz zehirlendiniz!

Aşağıdaki videolar Burroughs'un Nova Ekspresi'nden pasajlar eşliğinde Andre Perkowski tarafından yapılmış bir film çalışmasından. Nova Ekspresi'nin ilk sayfalarında, "Nova Tertibini" ifşa etmeye girişen Burroughs şöyle sesleniyordu: "Dünya halkları, hepiniz zehirlendiniz." 


Zehirlenme benzetmesi, aslında modern edebiyatta, özellikle romanlarda sıklıkla görebileceğiniz bir şeye dayanıyor: Bireyin kendi yaşam deneyimi ile toplumsal hayatın ya da tarihin akışının çakışmasına. Burroughs için kendi yaşadığı uyuşturucu deneyimi, tüm toplumun damardan değilse de gözlerden, kulaklardan alınan uyuşturuculara bağımlılığından bağımsız ya da farklı değildir. Nova Ekspresi bu bağımlılıklardan kurtulmaya yapılan bir çağrıdır. (Sanıldığının aksine Burroughs, ölene kadar bağımlılığını sürdürmüş biri değildir, kitapta da bolca adı geçen ve bir metafor olarak da kullanılan apomorfin, henüz 60'ların sonunda bağımlılık tedavisi için kullandığı bir ilaçtır. Ona göre tüm toplumun apomorfine ihtiyacı vardır.) Derdi "bağımlı" ve bu nedenle kontrol altındaki insanlardır. İfşa ettiği "Nova Çetesi" suçluları, toplum, devlet ve kültürü temsil eder. Burroughs için en güçlü denetim aygıtı da "Bilinçaltı Çocuk" dediği kültür, belki de daha doğrusu popüler kültürdür. 


Kapitalist kontrol mekanizmalarıyla uyuşturucu bağımlılığı arasında paralelliği henüz 1956'da yazdığı "Tehlikeli Uyuşturucuların Usta Bağımlısından Mektup" da dile getirmiştir: "Uyuşturucu satıcıları malını müşteriye satmaz, müşteriyi malına satar. Malını geliştirmez, müşteriyi bozar ve basitleştirir." Gösteri Toplumu kavramının da fikir babası sayılabilecek Burroughs, Guy Debord'un Gösteri Toplumu'nun yayınlanmasından üç yıl önce yazdığı Nova Ekspresi'nde daha çok bugüne aitmiş gibi duran kavramlar kullanır, "Haber Devleti" ve "Gerçeklik Stüdyosu" gibi: 





Kültür aracılığıyla zihin kontrolünü teşhir ederken bugün her yeri işgal eden reklamların doğasını anlatmakla kalmaz, Google'ın kullanılmaya başlamasından 27 yıl önce, "çakışma formülü" dediği şeyle neredeyse internet arama motorlarının çalışma prensiplerini anlatır: 





Yazıldığı tarihle düşünüldüğünde (1964) "kehanetleri" şaşırtıcı ve esinleyici bir kitap Nova Ekspresi: "MAKİNAYA YANIT VERMEYİN. KAPATIN ONU." Şimdi Burroughs'un gözünden haberler: 




"Dünyanın Yönetimleri Kartelleri Hükümetleri, Verin—Geri "Kırmızıyı verin—Geri verin yalan söyleyen bayraklarınız ve Coca-Cola reklamlarınız için çaldığınız kırmızıyı—Geri verin o kırmızıyı penise ve kana ve güneşe— "Maviyi verin—Geri verin çaldığınız ve şişelediğiniz ve cank göz damlalıklarında gıdım gıdım dağıttığınız maviyi—Geri verin polis üniformalarınız için çaldığınız maviyi—Geri verin o maviyi dünyanın denizine ve göğüne ve gözlerine— "Yeşili verin—Geri verin paranız için çaldığınız yeşili—Ve sen, Yeşillik İnsanlarını Zorlayan Demir Pençe, geri ver Yeşil İş'in için, dünya halklarını satmak ve kadın elbiseleriyle ilk cankurtaran kayığına binmek için çaldığın yeşili—Geri ver o yeşili çiçeklere ve cangıl ormanlarına ve göğe— "Dünyanın Yönetimleri Kartelleri Hükümetleri geri verin çaldığınız renkleri—Geri verin Renkleri Hassan Ben Sabbah'a—"

1 yorum: